هنوز چند ماه از خبر شکایت و مجازات سازندگان یک فیلم ضد ایرانی نگذشته است که تهیهکننده فیلم بدون اینکه با مجازات روبهرو شود، در آستانه مدیریت بر یک مجموعه سینمایی قرار گرفته است.
هنوز چند ماه از خبر شکایت و مجازات سازندگان یک فیلم ضد ایرانی نگذشته است که تهیهکننده فیلم بدون اینکه با مجازات روبهرو شود، در آستانه مدیریت بر یک مجموعه سینمایی قرار گرفته است. محمد آفریده کسی که شاید به خاطر ساخت فیلم «یک خانواده محترم» اکنون در زندان یا محرومیت از حقوق اجتماعی باشد، گزینه محتمل تصدی یکی از پستهای مهم سازمان سینمایی شده است.
فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» را میتوان مهمترین فیلم ضد ایرانی تولید داخل کشور دانست؛ فیلمی که ابتدا قرار بود به نام «خرمشهر»ساخته شود و بودجهاش را از سیمافیلم تأمین کرده بود.
فیلم با همین نام در سال 89 کلید خورد. محمد آفریده تهیهکننده فیلم، پیش از آغاز فیلمبرداری در مصاحبه با یکی از خبرگزاریها گفت: «پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخستین و شاید مهمترین پیروزی عظیم ملت ایران در آزادی خرمشهر رقم خورد و انشاءالله امسال در نظر دارم به مناسبت سیامین سالگرد دفاع مقدس، فیلمی بلند با استانداردهای سینمای جهان، با اشاره و یاد این حماسه تهیه کنم».
ظواهر امر نشان میداد که فیلم آفریده از آن به عنوان حماسه یاد میکند، فیلمی با معیارهای ژانر دفاع مقدس خواهد بود و میتواند در دورهای که ساخت فیلمهای دفاع مقدسی روندی نزولی یافته است، نماینده خوبی برای این گونه سینمایی باشد. اما زمانی داستان فیلم جنجال آفرین شد که فیلم به کن فرانسه فرستاده شد.
مسئولان سیما فیلم گفتند پیش از ارسال فیلم و با مشاهده نسخه نهایی متوجه ضد ایرانی بودن فیلم شدهاند و حمایت خود را از فیلم برداشتهاند. اما همان زمان محمد آفریده در گفتوگو با «جوان» از اینکه سیما فیلم تقصیرها را بر گردن کارگردان و تهیهکننده فیلم انداخته است، گلایه کرد. «یک خانواده محترم» در جشنواره سال 2012 کن اکران شد.
ایرانیهایی که این فیلم را در کن دیدند، اولین واکنشها را نسبت به آن داشتند؛ واکنشهایی توأم با ناراحتی و خشم از دیدن یک فیلم ضد ایرانی.
مسعود نجفی، روزنامهنگاری که در کن حضور داشت به «جوان» گفت: « این فیلم به معنای کامل یک افتضاح واقعی بود، فیلم برای ایرانیان مایه شرمساری بود و بنده به عنوان تماشاگر ایرانی که بینندههای خارجی را کنار خود میدیدم، نگران بودم که با دیدن این فیلم چه تصویری از ایران در ذهن این تماشاگران خارجی نقش خواهد بست. هر صحنهای از ایران که در این فیلم به نمایش کشیده میشود، نمایش سؤالبرانگیز درگیری و جدالهای میان شخصیتهای فیلم، نمایش دزدی یا دارای مضمونهایی چون پایمال شدن حقوق حیوانات در پلان گربهسوزی فیلم است که جای خوشحالی است که این صحنه به طور مستقیم به نمایش در نمیآید.»
با اوجگیری اعتراضات به این فیلم، مجلس و کمیسیون فرهنگی خواستار مجازات سازندگان فیلم شدند و سیدمحمد حسینی وزیر وقت ارشاد از شکایت ارشاد از سازندگان فیلم خبر داد. به نظر میرسید برخورد قاطعانه با سازندگان فیلم میتواند درس عبرتی باشد تا کسی جرئت ساخت فیلم ضد ایرانی در داخل کشور نداشته باشد. اما هرچه گذشت هیچ خبری از مجازات سازندگان فیلم به میان نیامد. نه مجلس و نه وزارت ارشاد قدمی بیش از محکومیت ساخت فیلم برنداشتند.
با این حال تصور میشد سازندگان این افتضاح فرهنگی، حداقل از ادامه فعالیت حرفهای محروم شوند؛ انتظاری که با حضور بازیگران فیلم «یک خانواده محترم» در دیگر فیلمهای سینمایی پایمال شد. با آنکه برخی از بازیگران به خاطر بازی در فیلمهایی که به مذاق عدهای خوشایند نبوده است، در رسانهها از مردم عذرخواهی کرده بودند اما هیچ کس به خاطر ساخت و حضور در فیلم «یک خانواده محترم» از مردم ایران عذرخواهی نکرد.
این بار نیز خبرها از احتمال قوی بازگشت محمد آفریده به پست ریاست مدیریت انجمن سینمای جوان حکایت دارد؛ احتمالی که آفریده نه آن را تأیید و نه تکذیب کرده است. این سؤال را باید مدیر جدید سازمان سینمایی پاسخ بدهد که بازگشت محمد آفریده بر چه مبنایی است؟
سابقه ساخت فیلمی بر ضد کشور و توهین به هموطنان کافی نیست؟ یا آنقدر در سینما قحطی مدیر شده که محمد آفریده تنها گزینه پیش روی حجت الله ایوبی شده است؟